فیزیکدانان بزرگ-از گالیله تا هاوکینگ-مجلّد اوّل

کتاب فیزیکدانان بزرگ-از گالیله تا هاوکینگ-مجلّد اوّل که نوشته‌ی ویلیام ه. کروپر و با ترجمه‌ی احمد خواجه نصیرطوسی است، توسط نشر فاطمی  منتشر شده است.

پیشگفتار مؤلف

این کتاب شرحی است دربارهٔ زندگیهای علمی، به‌ویژه زندگی سی تن از مشاهیر بزرگ علم فیزیک. نام بعضی از آنان آشناست (نیوتون، اینشتین، کوری، هایزنبرگ، بور)، در حالی‌که نام دیگران ممکن است نا‌آشنا باشد (کلازیوس، گیبس، میتنر، دیراک، چاندراسخار).

همهٔ آنان انسانهای فوق‌العاده‌ای بوده‌اند یا هستند، دست‌کم به همان‌قدر که موضوعاتشان مسحور‌کننده است. زندگینامهٔ کوتاه آنان در این کتاب بیان داستانهایی است هم از خود افراد و هم از علم فیزیک آنان.
فصلهای کتاب هم از لحاظ ساختار و هم از لحاظ اندازه متفاوت است، و بستگی دارد (گاهی به اختصار) به مطالب موجود دربارهٔ زندگینامهٔ آنان.

بعضی از فصلها مجهز به بخشهای کوتاهی است (با عنوان «درسها») شامل اطلاعات زمینهٔ موضوعاتی در ریاضی، فیزیک و شیمی که خواننده ممکن است از آنها آگاهی نداشته باشد…

سخنی از مترجم

هر علمی دو وجه بسیار متفاوت دارد، یکی وجه نظریه‌ای و دیگری وجه کاربردی آن است که تکنولوژی نامیده می‌شود. وجه نظریه‌ای علمی، شناخت طبیعت و مسیر تحولات آن در طی زمان از آغاز تا زمان حال و پیشگویی‌های آینده و به طور کلی دانستن نادانستنیهایی است که تا ابد ادامه دارد.

اما تکنولوژی اگر مهار شده باشد با مایه گرفتن از وجه نظریه‌ای، وسایلی ایجاد می‌کند که موجب پیشرفت علم نظریه‌ای و رفاه زندگی می‌شود.
این کتاب به‌طور عمده تاریخ علم نظریه‌ای را باز می‌نمایاند.

مطالب کتاب شامل نه بخش است. در هر بخش، مختصری دربارهٔ شرح‌ حال و عمدتاً بیان نقش و فعالیتهای دانشمندانی که به‌ترتیب در پیشرفت آن بخش از فیزک مؤثر بوده‌اند آمده است. توضیح کاملتر کتاب در پیشگفتار مؤلف ملاحظه می‌شود. مسیر مفاهیم هر بخش کتاب نشان می‌دهد که چگونه نکته‌ای به‌طور شهودی در ذهن شکوفا می‌شود و با روش علمی و پژوهش‌های مداوم و بعضاً بسیار سرسختانه پیش می‌رود، و در این رهگذر افت و خیزهایی دارد اما جزمیت و نقطهٔ پایانی ندارد…

این کتاب در واقع تاریخ پیشرفت علم فیزیک است؛ زیرا محتوای آن نه بر حسب حروف الفبایی نام فیزیکدانان، بلکه بر حسب سیر تحول تاریخی بخش‌هایی از علم فیزیک و دانشمندانی که در این تحول نقش داشته‌اند تنظیم شده است، بدین معنی که بخش‌های آن به ترتیب عبارتند از:

مکانیک

گالیلئو گالیله / آیساک نیوتن

ترمودینامیک

سادی کارنو / رابرت مایر / جیمز جول / هرمان هلمهلتز / ویلیام تامسن / رودولف کلازیوس / ویلارد گیبس / والتر نرتست

الکترومغناطیس

مایکل فارادی / جیمز کلارک ماکسول / مکانیک آماری / لودویک بولتزمن

نسبیت

آلبرت اینشتین

نشر نوشته خواندن کتاب «فیزیکدانان بزرگ-از گالیله تا هاوکینگ-مجلّد اوّل» را به علاقه‌مندان علم فیزیک، پیشنهاد می‌کند.